Ortografia

Zasady pisowni z ch :

• piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: sz np . mucha - muszka wydmuchać - wydmuszka
•  piszemy po literze s np.: schab, schody, wschód
• piszemy na końcu wyrazów, np.: na drogach, orzech, zuch.
  Wyjątki: druh, Boh (nazwa rzeki).
•  piszemy  w wykrzyknieniach np. och!, ach

           Wyrazy, które warto zapamiętać:
           

bochenek choroba chleb chomik chory chór chudy chwila chemia chrabąszcz chłód choinka chronologia

chmura chaos chlustać chodzić charakter chrzest chytry chrzan chryzantema Chorwacja Chiny Chełm chirurg chwast

chata chorągiew chować chwalić choleryk chuligan chustka chór cholesterol dmuchawiec echo

kucharz kuchnia muchomor Michał pechowiec pchła samochód wychowawca wicher

                                                                                                                                 

Zasady pisowni z h:

• Gdy w innych formach tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych następują wymiany głoskowe:

h – g     wahać się - waga

h – z      błahy - błazen

h – ż      druh - drużyna

• W cząstkach rozpoczynających wyrazy: hekto-, higro-, hiper-, hipo-, homo-, hydro-, np. hipermarket, hipoalergiczny, homogenizowany, hydrobudowa.

• W wielu wyrazach, których pisownię trzeba po prostu zapamiętać:

alkohol	handlarz	heroizm	hulajnoga
bohater	hańba	histeria	Podhale
czyhać	harcerz	historia	Sahara
hala	harmider	hojny	wehikuł
hałas	helikopter	hotel	zahaczyć

Źródła: 

Ortografia dla dzieci

                                                                                                                                  Nikodem

Cześć!

Napiszę Wam zasady pisowni  z ,,ą'' i ,,ę'':

• ę, ą piszemy po spółgłoskach:  w, s, z, sz, ż, ch
   np. wąż, sędzia, ząb, chęć
• e, ą piszemy przed spółgłoskami p, b w wyrazach rodzimych, mimo ich wymowy jako em, om

          np. jarzębina, kąpać, 

• piszemy ę, ą przed spółgłoskami t, d, c, dz, cz w wyrazach rodzimych, mimo ich wymowy jako em, om

          np. porządek, początek, wrzątek,włączać, wędka

• piszemy ę, ą przed spółgłoskami k, g, mimo ich wymowy jako en, on                                                                                                       

          np. ręka, węgiel, wągry, 

• ę piszemy na końcu wyrazu w formie 1. osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego,

          np. robię, skaczę, piszę, rysuję

• piszemy ę na końcu wyrazu w mianowniku, bierniku i wołaczu liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju nijakiego,                                                                                                   

          np. (M.) cielę, (B.) dziecię, (W.) koźlę

• piszemy ą na końcu wyrazu w narzędniku liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju żeńskiego,

          np. kobietą, krową, z klasą

• piszemy ą na końcu wyrazu w formie 3. osoby liczby mnogiej czasu teraźniejszego.

          np. myślą, wiedzą, biegają

                                                                                                          

           Źródło: Kliknij tutaj

                                                                                                                  Nikodem
Wielką literą piszemy :

-  Imiona i nazwiska 

-  Nazwy świąt np. Boże Narodzenie 

- Przymiotniki odpowiadające na pytania " czyj " utworzone od imion własnych np. styl Sienkiewiczowski

- Początek zdania

- Nazwy kontynentów, państw, regionów i ich mieszkańców np . Ameryka , Amerykanin .

- Nazwy miast, wsi, dzielnic (ale nie ich mieszkańców!), np. Inowrocław (ale: inowrocławianin)

- Nazwy geograficzne: mórz, oceanów, rzek i gór, pustyń np. Morze Bałtyckie, Ocean Atlantycki, Sahara.

- Nazwy ulic, zabytków i parków np .ul.(albo: al.)Kopernika, Wawel, Solanki

- Pierwszy wyraz i nazwy własne w tytułach książek

- Wszystkie wyrazy w tytułach czasopism ( z wyjątkiem przyimków i spójników ) np . "Gazeta Wyborcza".

Małą literę piszemy :

- we wszystkich rzeczownikach pospolitych np. samochód, kot

-W przymiotnikach utworzonych od nazw kontynentów i krajów np . azjatycki, europejski, polski

-Nazwy mieszkańców miast , dzielnic i wsi np . warszawiak , inowrocławianin

-Nazwy dni tygodnia, miesięcy i zwyczajów np. poniedziałek, grudzień, andrzejki, mikołajki

-Nazwy wydarzeń historycznych np . powstanie kościuszkowskie

Myślę, że zestawione tu zasady Wam pomogą .

                                                                                      Wiktor

Zasady pisowni "rz"

- rz piszemy, gdy w wyrazach pokrewnych lub w innych formach tego wyrazu wymienia się na "r" np. rowerzysta-rower 

- rz piszemy w zakończeniach : -arz np. dekarz; - erz np.rycerz; - mierz  np.Sandomierz; - mistrz np. burmistrz

-rz piszemy po spółgłoskach : b,p,d,t,g,k,ch,j,w, np. brzeg, przebój, drzewo, trzeba, grzyb, chrzan, spojrzeć, wrzesień

Wyjątki : bukszpan , gżegżółka , kształt , pszczoła , pszenica , najlepszy , najnowszy

Zamieszczę Wam parę linków do dyktand z "rz", "ż", "ch", "h", "u"  i  "ó" .

1.Dyktando 1

2.Dyktando 2

3.Dyktando 3

4.Dyktando 4

5.Dyktando 5

6.Dyktando 6

Swoje wyniki możecie podawać w komentarzach np. Dyktando 6 wynik pkt. X-Y .

Powodzenia!

                                                                                     Wiktor

Zasady pisowni "ż"

- ż piszemy, gdy w innych formach wyrazów lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na : g, z, ź, s, dz, h

np : może - mogę, mrożony - mroźny, papież - papieski, mosiężny - mosiądz, móżdżek - mózg, drużyna - druh .

-w końcówkach - aż, -eż rzeczowników rodzaju żeńskiego, np. młodzież, odzież, sprzedaż

Wyjątki - twarz , macierz

-po literach l, ł, n, r : ulżyć , łżeć, branża, rżysko 

-w partykule -że: skądże, róbże, także, mówże, jakże

-w wyrazach:

gżegżółka, mżawka, żal, żur, żart, żyto, żenić się, żółty, żarłok, żuraw, żegluga, żyletka, żongler, żyrandol, żuk, żyrant, żubr, reportaż, żądać

                                                                                       Wiktor

Zasady pisowni "u" 

-u piszemy w zakończeniach : un, unek, uchna, uszka, uszek, uch, us, usia .

-w czasownikach zakończonych na : uj, ujesz, uje

-w czasownikach typu : czuć, pruć, kuć

                                                                                      Wiktor

Zasady pisowni "ó"

-gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na : o, a, e

-ó piszemy w wyrazach zakończonych na : ów, ówka, ówna

Wyjątki - skuwka, wsuwka, zasuwka

-ó piszemy na początkach wyrazów - ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówcześnie, ówdzie.

                                                                                     Wiktor

Zasady pisowni "Ch"

-piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach zaczynających literką "sz" .

-ch piszemy po literce "s" np. : wschód, schab, schody

-ch piszemy na końcu wyrazów np: na drogach, orzech, zuch

Wyjątki - druh, Boh ( nazwa rzeki ) .

                                                                                     Wiktor

Zasady pisowni "h"

-gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w różnych wyrazach zaczynających literką : g, z, ż, dz  Np:

-wahać się - waga

-druh - drużyna

-błahy - błazen .

                                                                                     Wiktor

Zasady pisowni "nie" z częściami mowy :

1."Nie" z czasownikiem piszemy osobno :

Np : nie pił, nie był

Wyjątki - niedomagać, niepokoić, niecierpliwić

2."Nie" z rzeczownikiem piszemy razem :

Np. : niepogoda, niewypał

3."Nie" z przymiotnikiem w stopniu równym piszemy razem, a w stopniu wyższym i najwyższym oddzielnie :

Np. : niedobry, nie lepszy, nie najlepszy

        niełatwy, nie łatwiejszy, nie najłatwiejszy

4."Nie" z liczebnikami piszemy oddzielnie :

Np. : nie raz, nie dwa

5."Nie" z przysłówkami pochodzącymi od części mowy piszemy oddzielnie :

Np. : nie bardzo, nie całkiem

                                                                                       Wiktor

Pisownia tytułów czasopism

W tytułach czasopism piszemy wielką literą wszystkie wyrazy, oprócz przyimków i spójników występujących wewnątrz tych nazw, Np.: "Życie Warszawy", "Tygodnik Powszechny", "Twój Styl", "Zwierciadło", "Świat Młodych", "Wprost", "Entliczek Pentliczek", "Wiedza i Życie", "Literatura na Świecie".

Przyimki i spójniki występujące w tych tytułach zawsze piszemy mała literą, Np.: "Wiedza i Życie", "Literatura na Świecie".

Podręcznik "Daję słowo". Język polski klasa 5 cz.1, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2010

                                                                                     Wiktor

                                               

O zmianach tej zasady ortograficznej możecie przeczytać na stronach :

http://www.polonistyka.fil.ug.edu.pl/?id_cat=299&id_art=1207&lang=pl 

http://obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive&id=412

Wyrażenia przyimkowe:

a) pisane łącznie: donikąd, doprawdy, dokoła, nadal, nadto, nadzwyczaj, naówczas, naprawdę, niespodziewanie, nareszcie, natenczas, natomiast, niezadługo, natychmiast, nawet, nawzajem, niezbyt, niespełnia, podczas, popojutrze, pośród, powoli, powolutku, przedtem, wokoło, wkrótce, wniebogłosy, wpół, wbrew, wcale, wciąż, wprawdzie, wspak, wstecz, wzdłuż, wtedy, wtem, wszerz, zadość, zaiste, zaledwie, zanadto, zanim, zapewne, zaraz, zarazem, zarówno, zatem, zawczasu, zazwyczaj

b) pisane oddzielnie: bez reszty, bez pracy, między braćmi, na obiad, na dachu,nad miastem, o rodzinie, do kolegi, po żniwach, pod nogami, pod głowę, przed obiadem, przez tydzień, przez pola, sponad chmur, u sąsiada, w stawie, z ojcem, za drzwiami, za wolność, do góry, do reszty, do woli, mimo woli, na bok, na co dzień, na czele, na czas, na dół, na końcu, na krzyż, na kształt, na odwrót, na ogół, na ostatek, na pamięć, na powrót, na przykład, na razie, na wylot, nad miarę, od niechcenia, od razu, od rzeczy, po części, po kolei, po południu, pod dostatkiem, w miarę, w ogóle, w okamgnieniu, w razie, w tył, z czasem, z kolei, z pomocą, z rana, z tyłu, za granicą, za mąż

Ania ;)


Wiadomości a przyimku

Przyimki nie są samodzielnymi częściami mowy, to znaczy, że w wypowiedzeniach występują zawsze w związkach z innymi wyrazami ( najczęściej z rzeczownikami ), z którymi tworzą wyrażenia przyimkowe,np.:

byłem nad morzem <– przyimek z rzeczownikiem

robił po swojemu <– przyimek z zaimkiem

zostaną na krótko <– przyimek z przysłówkiem

śpiewali we dwoje <– przyimek z liczebnikiem

Wyrażenia przyimkowe są niezastąpione w opowiadaniu i opisie, gdyż pozwalają określić miejsce, czas, sposób wykonywania czynności lub cechę osoby, rzeczy czy zjawiska, np.:

Nagle przed nami wyłonił się niezwykły widok – otaczał nas błękit, aż po horyzont. Droga wiła się wśród przybrzeżnych skał, a białe grzywy fal uderzały w nie z rzadka, rozpryskując się na przezroczyste krople. Byliśmy oszołomieni tym widokiem. Postanowiliśmy, że za chwilę, gdy tylko autobus odjedzie na miejsce, pobiegniemy nad morze.

Zapamiętaj !

Wybór określonego przyimka zależy najczęściej od czasownika, który jest wyrazem nadrzędnym dla całego wyrażenia przyimkowego, i od sensu zdania.

Źródło :

Podręcznik ,, Daję słowo” Język polski klasa 5 cz.1

Wydawnictwo Nowa era

Wiktor                                                                                                                                                                               Grafika google

Wiadomości o zaimku :

Zaimek to część mowy, którą możemy zastąpić w zdaniu inne części mowy, unikając w ten sposób niepotrzebnych powtórzeń. W zależności od tego, jaki wyraz chcemy zastąpić, wyróżniamy zaimki : 
- rzeczowne ( np., kto, co, ktoś, coś, nikt, nic, ja, ty, on, ktokolwiek )
- przymiotne ( np., jaki, taki, mój, swój, ten, tamten, taki )
- przysłowne ( np., jak, gdzie, kiedy, tam, tamtędy, tutaj, którędy )
- liczebne ( np., ile, tyle )


Zamki odmieniają się w ten sam sposób co zastępowane przez nie części mowy.


Wiktor


Wiadomości o przysłówku : 


Przysłówek jest nieodmiennym określeniem czasownika. Odpowiada na pytania : 
jak ? - pięknie, szybko, wesoło
gdzie ? - daleka, blisko, wszędzie
kiedy ? - jutro, wczoraj, wcześnie


Część przysłówków ulega stopniowaniu.


Wiktor


Wiadomości o spójniku :


Spójnik to część mowy niesamodzielna i nieodmienna. Służy do spajania, czyli łączenia w większą całość części zdania pojedynczego ( kawa lub herbata, kot i pies ) lub zdań składowych w zdaniu złożonym ( leżę i czytam. odrobiłem zadanie, więc mogę pójść do kina ) . Wśród najczęściej spotykanych spójników znajdziesz słówka takie jak : a, albo, ale, ani, bo, chociaż, choć, czyli, dlatego, gdy, gdyż, i, lecz, lub, natomiast, oraz, ponieważ, więc, zatem, że, żeby. Przed spójnikami :  i, oraz, lub, albo, ani NIE stawiamy przecinka, chyba, że te spójniki się powtarzają w zdaniu, np.:
- Zabrała ze sobą laseczkę i koszyk.
- Zabrała ze sobą laseczkę i koszyk, i kapelusz, i okulary.
Przed pozostałymi spójnikami zawsze stawiamy przecinek :
- Postanowiła, że zabierze ze sobą laseczkę i nie zapomni o koszyku.


Wiktor